Wymagania na etap szkolny konkursu przedmiotowego z języka polskiego.

Zakres wiedzy i umiejętności z języka polskiego wymaganych na I stopniu Konkursu – zawody szkolne:

1) części mowy i części zdania;

2) czasownik: formy osobowe i nieosobowe

3) stopniowanie przymiotników i przysłówków;

4) formy przypadków;

5) typy wypowiedzeń;

6) związki wyrazów w zdaniu, wykresy zdań pojedynczych i złożonych;

7) składnia zdania złożonego (rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie);

8) słowotwórstwo: wyraz podstawowy i pochodny, budowa słowotwórcza wyrazu, rodzina wyrazów;

9) rodzaje głosek; akcent wyrazowy;

10) mowa zależna i niezależna;

11) środki stylistyczne: epitet, porównanie, przenośnia, wyraz dźwiękonaśladowczy, zdrobnienie, zgrubienie, uosobienie, ożywienie, apostrofa, anafora, pytanie retoryczne, powtórzenie oraz elementy rytmizujące wypowiedź;

12) terminy i pojęcia związane z literaturą, filmem, teatrem, środkami masowego przekazu;

13) odczytywanie różnych tekstów kultury;

14) rozpoznawanie cech charakterystycznych dla różnych tekstów kultury;

15) wskazywanie funkcji użytych w utworze środków stylistycznych oraz elementów rytmizujących;

16) dostrzeganie znaczeń dosłownych i odkrywanie sensów przenośnych tekstów kultury;

17) określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu;

18) wskazywanie źródeł informacji i posługiwanie się nimi;

19) dostrzeganie różnic między językiem potocznym a językiem literatury;

20) wykorzystanie wiedzy o: częściach mowy, częściach zdania, typach wypowiedzeń, związkach wyrazów w zdaniu, składni zdania złożonego, słowotwórstwie, wykresach zdań, rodzajach głosek i akcencie wyrazowym;

21) rozumienie związków frazeologicznych i posługiwanie się nimi;

22) rozróżnianie rodzajów narracji oraz określanie ich funkcji;

23) posługiwanie się odpowiednimi pojęciami opisującymi świat literatury i sztuki;

24) wyrażanie własnych opinii i uzasadnianie ich;

25) posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń;

26) formułowanie wypowiedzi ze świadomością celu;

27) przekształcanie mowy zależnej na niezależną i odwrotnie;

28) przekształcanie konstrukcji strony biernej i czynnej czasownika i odwrotnie;

29) przekształcanie konstrukcji składniowych (np. zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie, zdania w równoważniki zdań i odwrotnie);

30) tworzenie spójnych wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: pamiętnik i dziennik,list, opowiadanie twórcze i odtwórcze, opowiadanie z dialogiem i opisem przeżyć wewnętrznych, charakterystyka, opis przedmiotu, krajobrazu, dzieła sztuki, sprawozdanie, recenzja; instrukcja, przepis, życzenia, dedykacja, zaproszenie, podziękowanie, ogłoszenie, notatka; poprawnych pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym;

31) dbałość o właściwy układ graficzny i estetykę zapisu pracy.

Wykaz literatury stanowiącej pomoc dla ucznia:

1) Bąk J., Słownictwo i frazeologia w ćwiczeniach, Wydawnictwo Piątek Trzynastego, Łódź 2015;

2) Częścik A., Częścik J., Gramatyka, co z głowy nie umyka, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2008;

3) Częścik A., Częścik J., Interpunkcja, czyli przestankowanie, co w głowie zostanie,

Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011;

4) Głowińska K., Popularny słownik frazeologiczny, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 2000.

5) Miodek J., Nie taki język straszny. O polszczyźnie do uczniów, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2005;

6) Miodek J., Ojczyzna polszczyzna dla uczniów, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe,

Gdańsk 1996;